Los Angeles 1984'den Londra 2012'ye...

Kenan Onuk'un Anısına...

Çocukluk hafızama işlenmiş, ilk hatırladığım olimpiyat oyunları 1984 Los Angeles... 10 yaşındaydım. O zamanlar, tek kanallı TRT yılları... Renkli yayınlar başlayalı bir kaç yıl olmuş; ahşap görünümlü ITT Schaub Laurenz televizyonumuz evin baş köşesinde yerini almıştı. Türk olarak televizyon ile yatıp kalktığımız için TRT'nin yayınladığı her program ayrı bir heyecandı özellikle biz çocuklar için. Sabahtan gazetedeki televizyon sayfası hemen açılır, program akışı ezberlenir, tüm hayat buna göre programlanırdı. Şimdi anlatınca komik geliyor, ama o zamanlar komşular akşam oturmasına gelir cümleten Dallas, Martı Adası, ya da Şahin Tepesi gibi diziler, çerez eşliğinde, pür dikkat seyredilirdi. Juventus maçı oldu mu, çocuklar için bu erken yatmamak demekti.

O yıllar aynı zamanda video çılgınlığının da başladığı senelerdi. Hallice ailelerde Sony Betamax video player vardı. Eurovision şarkı yarışmaları, haftada bir yayınlanan müzik programları, futbol maçlarının özetleri, buz pateni şampiyonaları, Muppet Show, Kara Şimşek gibi bir çok program kayda alınır, sonra günlerce ileri geri sararak kasette bozulana  kadar izlenirdi. 

80'lerin Levent'i, içinde küçük çamlıkları, dutlukları, erik ve ceviz ağaçlarını barındıran bir semtti. Etiler, Ulus, Levent ve Ortaköy'ü birbirine bağlayan çayırın ortasından dere akardı. Rafet amcanın çiçekliği ve bostanı vadi içinde ağaçların arasında kaybolmuş bir vahaydı. Bu anlattığım alan o kadar in cin top oynar vaziyetteydi ki, bugün bu vadiye yapılmış olan MEF okulunun olduğu o yere bırak yaklaşmayı, inmeye cesaret edemezdik. Sütçümüz  Laz Adem de vadinin Ulus tarafında kalan tepelerinde otururdu. İneklerin, koyunların çayırda otlaması olağan bir günlük hadiseydi. Adem, metal süt bidonu ve bakracı ile her hafta bize yeni sağılmış sütünden getirirdi. Annemin, sütü kaynattıktan sonra üstünde iki parmak kaymak olduğu halde bana zorla içirişini hala unutmam!

Istanbul'da sokakta oynayarak çocukluğunu geçirmiş son kuşak herhalde benimkidir. Bu durum, Atari dışında teknolojinin pek olmadığı 80'lerde, bizlerin oyunlarına da yaratıcılık getirmişti. Okulların Mayıs'ın ortasında kapanmasıyla başlayan ve neredeyse 3,5 ay süren uzun tatil döneminde sabah erken saatte başlayıp, annelerimizin artık eve girmemiz için bizi aradıkları akşam saatlerine kadar süren bu sokak fasılları, 1984 Los Angeles olimpiyatı ile yeni bir evre kazandı.

  

Nur içinde yatsın, Kenan Onuk'un enfes yorumlarıyla seyretmeye doyamadığımız spor müsabakaları ve atletizm yarışları sonrasında kendi küçük olimpiyat replikasını sokakta uygulamaya koyardık. Mesela, inşaat artıkları içinden itana ile seçtiğimiz bol kıymıklı kerestelerden L şeklinde sopalar yapıp apartmanımızın arka bahçesinde çim hokeyi oynamaya başladık. Çocukluk arkadaşlarım Semin, Özlem, Oya, Metin, Serhan, Arda, Mıstık, Hasan, Ergün, Can ve Oğuz  ile bu bilinçsiz oynadığımız ve sonu kıymık yaraları, ya da sopalardaki paslı çivilerin bir yerimize batmasıyla biten çim hokeyi maçlarımız efsaneydi. Carl Lewis'in 100 metre'deki unutulmaz başarısı sonrası, biz de kendi aramızda 100 metre koşu, uzun atlama, yüksek atlama gibi yarışları uygulamaya koyduk. Ağaçlar arasına çektiğimiz iplerle engelli koşu parkuru bile yaptık. Kola ve gazoz kapakları madalyalarımız olur, temsil ettiğimiz ülkenin milli marşını palavradan söylerdik. Eyüp Can'ın boksta bronz madalya kazanması ile bir kaç gün boksa merak sardık, ama şükür ki bu merakımız kısa sürdü.

Londra 2012'de Türkiye, Çin voleybol maçını seyretmek için Earl's Court'un kapısından içeri girerken mutlu çocukluğumu, şimdi yerinde yeller esen eski Levent'imizi ve Kenan Onuk'un bize güzel sesi ve anlatımı ile sporu sevdirip, öğrettiği yılları anımsadım.

Demek ki, olimpiyatları canlı görebilmek onu yaşayabilmek için 28 yıl beklemem gerekiyormuş. Sponsorların vahşiliği ve aşırı kapitalizm eleştirilerini bir yana koyarsak, gerçekten bir şehrin, bir ülkenin olimpiyat oyunlarına ev sahipliği yapıyor olması her açıdan kıskanılacak bir tecrübe. 

Herşeyden önce, farklı ülkelerden gelen insanların şehirde yarattığı renklilik her köşe başında sizi yakalıyor ve istemeseniz de olimpiyat kültürünün içine çekiyor. Ayrıca, spora en meraksız adam bile hiç olmadı kendi ülkesinin yarıştığı bir müsabakayı izliyor, bilmediği bir spor dallını öğreniyor.

19,000 kişilik Earl's Court'un kapısından içeri girerken heyecanlanmamak mümkün değil. İlk olimpiyat seyrimde kadın voleybolcularımızı izleyecek olmam da harika bir tesaadüf. Kargaşaya alışmış bir Akdenizli olarak, salona girişteki intizama şaşırıyorum. Ne bir kuyruk, ne bir itiş kakış, ne bir bağırış çağırış. Güvenlik ve bilet kontrolünden geçip içeriye girmemiz iki üç dakika sürüyor.

   

Saat 9.30,  ilk düdük ile maç başlıyor. Seyircinin tutukluğu ilk dakikalarda oyuna da yansıyor. Çinliler nüfus avantajını burada da kullanıyor. Cılız da olsa gürültü yapıyorlar. Salonun çeşitli yerlerlerine dağılmış biz Türkler'den ses yok! 1.90'lık  yarma abla Yimei Wang smaçları bindirdikçe bindiriyor. İlk seti 25-20 veriyoruz. Bizim kızların makyajlarındaki fiyaka ikinci sette oyuna yansısa diye dua ederken, bu sette de papates oluyoruz! Üçüncü sette bizim kuzenler, arka sıradaki Kolombiyalılar ve önümüzdeki ha babam yemekten maçı pek izlemeyen Amerikalı aileyi mobilize edip biraz gürültü yapmayı beceriyoruz. Bizim kızların Çin seddini aşmak için var güçleriyle uğraşısı beni de gaza getiriyor. Elimdeki bayrağın şaşası, ucundan Ali Sami Yen tecrübem ve bass sesim ile bizim türbünün bir kısmını Türkleştirmeyi beceriyorum. Kısa süre sonra bizim taraf, 'efendi' seyrciden tatlı su holiganına dönüşmeye doğru yol alıyor! Bağırış çağırış, hadi kızlar falan derken skoru sürper bir setten sonra 2-1 yapıyoruz. Dördüncü sette Çinli yarma abla iyice coşuyor. Bizim kızlar blok için ellerinden geleni yapmaya çalışsalar da, maalesef 3-1 ile sahadan yenik ayrılıyoruz. 

Hayatımın ilk olimpiyat deneyimi, gerçekten tam anlamıyla harikaydı! Herkesin bu heyecanı yaşamasını isterim. Gönül isterdi ki, Kenan Onuk gibi bir atletizm bilgesi ve spor üstadı aramızda olsaydı; Türk halkı keşke onun sesi ve yorumuyla 2012 ve daha nice olimpiyatları izleyebilseydi. Aramızdan ayrılışının 7. yılında onu arıyor, özlüyoruz.

Umarım 2020 Olimpiyatlarını Istanbul'a verirler de, biz de halk olarak bu güzel organizasyon ile belki biraz yontulur, hem şehrimizi, hem de kendimizi biraz adam ederiz. Bol sporlu günler!

Yazarın notu: Bu yazıyı 31 Temmuz 2012 tarihinde, Londra Olimpiyatları zamanında kaleme almışım. Kenan Onuk gideli 16 yıl olmuş. 2020 olimpiyatlarını maalesef alamadık. Bazılarınız iyi ki almadık beceremezdik diye düşünebilir ama olimpiyatların yapıldığı ülkeye ve şehire sosyo-kültürel ve ekonomik olumlu etkisini yatsıyamayız. Bunun en iyi örneği belki de Atina'dır.  Kendini kanıtlamış bir şehir olan Londra'da bile 2012 olimpiyatları bu kentin işsizlik ve suç oranı yüksek Stratford bölgesinin çehresini değiştirmiş, o bölgede yaşayan bir çok gence ufuk açmıştır. Biz umudumuzu kaybetmeyelim, kızlarımız  Tokyo'da Çin'i bu sefer 3-0 yendi... Bravo kızlara!